Hoofdstuk 1. Definities en overzicht

Dit document bevat vaak gestelde vragen (en de antwoorden erop!) over de Debian-distributie (Debian GNU/Linux en andere) en over het Debian project. Waar dit van toepassing is wordt verwezen naar andere documentatie: in dit document zullen we geen uitgebreide citaten uit externe documenten opnemen. U zult merken dat sommige antwoorden enige kennis van Unix-achtige besturingssystemen veronderstellen. We zullen trachten uit te gaan van zo weinig mogelijk voorkennis: antwoorden op algemene beginnersvragen zullen eenvoudig gehouden worden.

Indien u in deze FAQ niet kunt vinden waar u naar op zoek bent, raadpleeg dan Paragraaf 12.1, “Welke andere documentatie bestaat er o en voor een Debian-systeem?”. Indien zelfs dat geen oplossing biedt, wendt u dan tot Paragraaf 16.2, “Feedback”.

Debian GNU/Linux is een specifieke distributie van het Linux besturingssysteem met talloze pakketten die erop werken.

Debian GNU/Linux is:

De meeste Linux-gebruikers maken gebruik van een specifieke distributie van Linux, zoals Debian GNU/Linux. In principe zouden gebruikers via het internet of op een andere manier de Linux kernel kunnen ophalen en die zelf compileren. Op dezelfde manier zouden ze voor veel toepassingen broncode kunnen bekomen en zelf de programma's compileren en ze nadien op hun systeem installeren. Voor ingewikkelde programma's kan dit niet enkel een tijdrovend maar ook foutgevoelig proces zijn. Om dit te vermijden kiezen gebruikers er vaak voor om het besturingssysteem en de pakketten met toepassingssoftware van een van de Linux-distributeurs te gebruiken. Wat de verschillende Linux-distributeurs van elkaar onderscheidt is de software, de protocollen en werkwijzen die ze gebruiken voor het verpakken, installeren en opvolgen van toepassingspakketten op de systemen van de gebruiker, samen met hulpmiddelen voor installatie en onderhoud, documentatie en andere diensten.

Debian GNU/Linux is het resultaat van het streven van vrijwilligers om een vrij Unix-achtig besturingssysteem van hoge kwaliteit te maken, samen met een geheel van toepassingen. Het idee van een vrij Unix-achtig besturingssysteem is afkomstig van het GNU-project en veel van de toepassingen die Debian GNU/Linux zo bruikbaar maken werden door het GNU project ontwikkeld.

Voor Debian heeft vrij de GNU-achtige betekenis (zie de Debian Free Software Guidelines). Als we over vrije software spreken, hebben we het over vrijheid, niet kosteloosheid. Vrije software wil zeggen dat u vrij bent kopieën van vrije software te verspreiden, dat u broncode ontvangt of ze kan bekomen als u dat wenst, dat u de software kunt wijzigen of stukken ervan in nieuwe vrije programma's kunt gebruiken en dat u weet dat u deze dingen kunt doen.

Het Debian-project werd in 1993 door Ian Murdock opgestart, in het begin gesponsord door het GNU project van de Free Software Foundation. Vandaag beschouwen de ontwikkelaars van Debian het als een rechtstreekse afstammeling van het GNU-project.

Hoewel Debian GNU/Linux zelf vrije software is, is het een basis waarop Linux-distributies met toegevoegde waarde gebouwd kunnen worden. Door een betrouwbaar volwaardig basissysteem ter beschikking te stellen, verschaft Debian Linuxgebruikers een verhoogde compatibiliteit en laat het makers van een Linux-distributie toe om dubbel werk te vermijden en zich te focussen op die dingen die hun distributie bijzonder maken. Zie Paragraaf 14.3, “I maak een speciale Linux-distributie voor een "verticale markt". Kan ik Debian GNU/Linux gebruiken als Linux-basissysteem met daarbovenop mijn eigen toepassingen?” voor bijkomende informatie.

Om kort te gaan, Linux is de kernel van een Unix-achtig besturingssysteem. Oorspronkelijk werd hij ontworpen voor 386 (en snellere) PC's. Tegenwoordig functioneert Linux ook op een dozijn andere systemen. Linux werd geschreven door Linus Torvalds en veel computerwetenschappers van over de hele wereld.

Behalve de kernel bevat een "Linux"-systeem gewoonlijk:

Het geheel van de Linux kernel, het bestandssysteem, de GNU en FSF hulpprogramma's en de overige hulpprogramma's werd ontworpen om in overeenstemming te zijn met de POSIX (IEEE 1003.1) standaard; zie Paragraaf 4.4, “Hoe compatibel is de broncode van Debian met andere Unix-systemen?”.

Zie voor bijkomende informatie over Linux What is Linux van Linux Online.

Momenteel is Debian enkel beschikbaar voor Linux. Maar met Debian GNU/Hurd en Debian op BSD kernels, zijn we ook begonnen met het aanbieden van niet op Linux gebaseerde besturingssystemen als ontwikkelaars-, server- en desktopplatform. Deze zogenaamde niet-linux "ports" zijn echter nog niet officieel uitgebracht.

Het oudste streven om Debian geschikt te maken voor andere architecturen (waar het Engelse begrip "port" naar verwijst) is Debian GNU/Hurd.

De Hurd is een geheel van servers die bovenop de GNU Mach microkernel functioneren. Samen vormen ze de basis voor het GNU besturingssysteem.

Raadpleeg https://www.gnu.org/software/hurd voor bijkomende informatie over de GNU/Hurd in het algemeen en https://www.debian.org/ports/hurd/ voor meer informatie overDebian GNU/Hurd.

Een andere poging is de aanpassing aan een BSD kernel. De betrokkenen werken met de FreeBSD kernel.

Raadpleeg https://www.debian.org/ports/#nonlinux voor bijkomende informatie over deze niet-linux "ports".

Deze kernaspecten onderscheiden Debian van andere Linux distributies:

Voor bijkomende informatie hierover kunt u onze webpagina over reasons to choose Debian raadplegen.

Het Debian-systeem steunt op de idealen van vrije software waarvan de Free Software Foundation en in het bijzonder Richard Stallman de eerste voorvechters waren. Ook het krachtige systeemontwikkelingsgereedschap van de FSF en hun hulpprogramma's en toepassingen maken wezenlijk deel uit van het Debian-systeem.

Het Debian-project en de FSF zijn twee aparte entiteiten, maar we communiceren geregeld en werken op verschillende projecten samen. De FSF heeft expliciet gevraagd dat we ons systeem "Debian GNU/Linux" zouden heten en we voldoen graag aan dit verzoek.

De langetermijndoelstelling van de FSF is een nieuw besturingssysteem, GNU genaamd, te ontwikkelen, gebaseerd op Hurd. Debian werkt met de FSF samen aan dit systeem onder de naam Debian GNU/Hurd.

De naam van het project wordt Deb'-ie-en, met een korte e in Deb en een doffe e in en, en met de klemtoon op de eerste lettergreep. Het woord is een samentrekking van de namen van Debra en Ian Murdock, de stichters van het project. (Woordenboeken zijn wat dubbelzinnig over de uitspraak van Ian (!), maar Ian verkiest ie'-en.)